Zen & Pen week 18 - 2024

 

De innerlijke getuige

Door dagelijks te beoefenen ontwikkel je de aanwezigheid van je innerlijke getuige. Een bewustzijn van alles dat gaande is en alles dat zich ontvouwt in ieder moment. Vaak in de loop van de dag, raken we meegesleept in de maalstroom van het leven. Of we leven een beetje op de automatische piloot. We zijn er niet helemaal bij. We laten ons meeslepen van het ene in het andere, zonder dat we opmerken dat we ons laten meeslepen. Beoefenen helpt je weer steeds terug te keren naar een staat van opmerkzaamheid. Het helpt ons meer aanwezig te zijn in ieder moment en bij alles wat we doen en ervaren.

Toen iemand eens een zenleraar vroeg naar mindfulness en naar wat er zo bijzonder is aan een beoefenaar van mindfulness. Antwoordde hij: “Er is niets bijzonders aan ons, we zijn heel gewone mensen, precies als alle andere mensen. We lopen, we ademen, we eten. Er is alleen dit verschil. Als ik loop, weet ik dat ik loop. Als ik adem, weet ik dat ik adem. Als ik eet, weet ik dat ik eet”.

Beoefenen ontwikkelt een doorgaand wakker opmerkzaam bewustzijn, een innerlijke getuige. Een aspect dat “erbij blijft” met alle aandacht. Want wat je ook doet, wat je ook bedenkt, wat je ook in je hoofd haalt, wie je ook denkt te zijn, wat je ook verbergt of juist probeert te bereiken, er is een aspect van jou dat dit allemaal opmerkt. Dat aspect dat is wie je werkelijk bent. Dat bewustzijn was er al toen je nog kind was, en dat zal er nog zijn als je al heel oud bent. Dat gewaarzijn, blijft bestaan, dat blijft hetzelfde bewustzijn, Of je nu fit of ziek, gelukkig of ongelukkig bent. Dat opmerkzame bewustzijn, dat is je kern, je ware ik. De innerlijke getuige. Steeds weer verliezen we het contact met dit aspect van onszelf. En door te beoefenen vinden we het ook steeds weer terug. Hoe langer je beoefend, hoe groter de kans dat de opmerkzame innerlijke getuige een stabiele factor wordt in je leven. Je raakt dan minder vaak meegesleept, maar je blijft in contact met je kern, je ware ik, de innerlijke getuige. Dat is het enige dat altijd volkomen waar en echt is. Al het andere beweegt mee, met je gedachten, je ego, de omstandigheden of zoals Jon Kabat Zinn zegt met “de hele catastrofe”. Maar je opmerkzaamheid is je innerlijk houvast. Je waarheid, je zijn. Dat wat volkomen waar is in dit moment. Het deelt niet in, het oordeelt niet, het sorteert niet, het merkt alleen op. Het ervaart. Het is het leven dat weet dat het leeft. Dat ben jij ten diepste. 

Schrijf nu tien minuten. Schrijf vanuit je opmerkzaamheid. Zit en beschrijf alles dat je nu deze tien minuten opmerkt. Hoe je hand je pen vasthoud, wat je hoort, wat je merkt in je lichaam, hoe je adem is, welke gedachten er in je opkomen en wat de gedachten zijn over die gedachten. Schrijf alles op dat je opmerkt. Het hoeft geen verhaal te worden. Je zult merken dat je beweegt van afgeleid raken naar opmerkzaamheid en weer terug. Misschien maak je af en toe contact met je innerlijke getuige. Blijf de hele tien minuten opschrijven wat je opmerkt. 

Zen & Pen week 17 - 2024

 

Bevrienden

Beoefenen is geen verbeter project. Dat is wat het ego er graag bij bedenkt. “Dit is heel goed voor me”. “Alles zal hierdoor beter gaan”. “Ik word hier echt goed in”. “Ik ben speciaal”. “Ik heb het helemaal onder de knie”. Maar in beoefening gaat het er niet om “beter” te worden. Het gaat er niet om onszelf te veranderen. Het gaat erom bevriend te raken met wie we al zijn. In die zin is beoefenen een soort “Bevrienden”.

Bevriend raken met dit moment. Met dat wat we ervaren in ons gewaarzijn. Met alles dat we opmerken. Ook met ons drukke denk hoofd, dat alle kanten opfladdert. Met onze adem. Met dat wat nu is. Met wat zich ontvouwt, van moment tot moment. Met wie wij nu zijn.

Dat is de oefening. We hoeven onszelf niet te verbeteren. We hoeven de wereld niet te verbeteren. We oefenen in Bevrienden. Vriend worden met alles dat is. Met name, met onszelf. Met wie we nu al zijn.

Zet je pen op papier: Schrijf over wie je nu al bent. Schrijf alsof je het vertelt aan iemand die je voor het eerst ontmoet en vraagt: “wie ben jij”? Start met:  IK BEN….. en steeds als je stokt, schrijf je:  IK BEN…. Vertel alles. Wees een open boek. Wie ben jij? 10 minuten.

In de diepte

Beoefenen doet iets met ons. In onze diepe lagen. Ergens diep in onze ziel. Het gebeurt evengoed. Of we ons nu goed voelen bij het beoefenen, of minder goed. Of het nu fijn gaat of niet. Of het gemakkelijk is of niet. Ergens in onze diepte doet het iets. Dat gebeurt toch wel, hoe dan ook. Het is als de lente die al midden in de winter geboren wordt, Ergens diep in de grond. In de kern van een boom. In de wortels van een plant, die zich terugtrok in de aarde. In zaad dat ligt te wachten. In plantenbollen die zich stil houden. Als de zon maar elke dag opgaat, de regen valt, de wind waait of stil is. Als de grond maar stil is, de hele winter lang. Dan gebeurt er iets. In de diepe lagen van het leven. De lente ontwikkelt zich buiten ons zicht, buiten het bewustzijn, maar toch heel gestaag. Als het leven maar doorgaat gebeurt het toch wel. Daarom zitten we, daarom schrijven we. Gestaag. Het doet iets met ons, in onze diepte. Buiten het zicht. Het belangrijkste is, dat we er gewoon mee doorgaan. Er komt een lente na de winter. Ook in ons gebeurt iets. Een verandering. Die zich langzaam zal ontvouwen. Het is een verrassing. Misschien wel verwondering. Als we maar gewoon doorgaan, kan het zich ontvouwen. Vanuit de diepte. Zoals de lente dat ook doet.

Zet je pen op papier: Schrijf over een verandering. Begin met deze open zin: wat is veranderd…. Het hoeft niet over je beoefening te gaan. Het mag over van alles gaan. Over de wereld, de natuur, jezelf, iets anders. Je huis, je herinnering. Wat is veranderd…. Onderzoek schrijvend VERANDERING. Als je stokt begin je gewoon meer met: wat is veranderd…. 10 minuten.

Veiligheid

Ik ben erg goed in bang zijn. Dat ben ik altijd al geweest. Misschien komt het door mijn gevoelige natuur, misschien door iets anders, maar ik ben er erg goed in. Ik heb van alles geprobeerd om mijn angsten uit te bannen, maar het lukte nooit. Hoe meer je op iets focust hoe groter het wordt. Tot het schrijven en de mindfulness op mijn pad kwamen. Eckhart Tolle zegt het in één van zijn boeken zo mooi: “In dit moment is er geen enkel probleem”. Door het beoefenen, door bij dit moment te blijven smelt angst weg. Als sneeuw die oplost door een zachte lentezon. Beoefenen om van je angst af te komen helpt niet. Zodra je gaat streven, komt er spanning en voed je ook angst: “wat als het niet helpt”? Maar alle streven loslaten. Helemaal open zijn voor alleen dit moment. Regelmatig gebeurt het dat ik me dan in een oneindige veiligheid bevindt. Want in dit moment is er geen enkel probleem. Heel veel angst is “wat als dit of dat….. angst”. Toekomstscenario’s. Nooit nu. Het helpt niet je af te wenden van angst. Je kunt het niet uitbannen. Je kunt jezelf wel keer op keer uitnodigen, helemaal in dit moment aanwezig te zijn, mediterend, schrijvend. En soms kom je thuis… ineens, ben je in de oneindige veiligheid.

Zet je pen op papier.

Beschrijf gedetailleerd een moment waarop je je volkomen veilig voelde. Kijk maar waar je schrijvend bij komt. Komt er geen moment in je op? Beschrijf dan dit moment, dit hier en nu, met alle details. Ga daar gewoon de hele tien minuten mee door. Schrijvend aankomen bij jezelf. Tien minuten

Gevoelsexpressie

Afdwalen en terugkeren

Neem twee kleuren pen of potlood of krijt in je handen. In elke hand een kleur. Dan zet je beide handen en kleuren tegelijk op papier. Je ene hand is dit moment, het hier en nu. Je andere hand is je aandacht. Soms is je aandacht in het hier en nu, en soms dwaal je helemaal af. Teken die beweging. Met je aandacht bij het hier en nu teken beide kleurtjes bij en om elkaar. Dwaal je af met je aandacht, dan teken je dat door helemaal weg te dwalen met je aandachtspotlood. Zo kun je tekenend voelen hoe het is, hier en nu samen met je aandacht bij elkaar, afdwalen. Dwaal zo een paar keer af en keer met je aandacht ook steeds weer terug bij je hier en nu potlood.

Op je eigen moment, ga je over tot schrijven. Schrijf hoe het is om af te dwalen, terug te keren. Of schrijf over een ervaring van verdwalen, afdwalen, terugkeren, thuiskomen.

Een anker

Een anker is een hulpmiddel om een boot vast te leggen op één plek. Zodat het niet meedrijft met de stroom. Zodat het niet zomaar ergens terecht komt, waar het niet wil komen. Zodat de bemanning kan rusten, herstellen, laden en lossen. Een anker geeft houvast. Letterlijk houdt het vast.

Onze geest is net als de boot. En het leven is de zee. Het is soms rustig en stil, maar andere keren zijn er golven, is er stroming of storm. Onze geest heeft ook houvast nodig om niet af te drijven en te verdwalen op de zee van het leven. Ook onze geest heeft een anker nodig, zodat het tot rust kan komen, kan herstellen, kan laden en lossen en slapen, op één plaats kan zijn.

In elke meditatie kiezen we dus een anker. Een anker kan zijn de adem. Dan anker je de geest aan de adem. Telkens als je afdrijft in gedachten of afleiding, keer je terug naar je adem. Een anker kan zijn de sensaties in je lichaam, of in een klein deel van je lichaam. We kiezen een anker, en keren daar steeds naar terug. Dat doen we ook in het schrijven. Dan is ons anker, onze pen en papier. Soms de openingsvraag. Onze geest beweegt, we schrijven alle bewegingen op. Ons houvast is onze pen en het papier en de openingsvraag. Als we verdwaald raken, keren we daarnaar terug. Dat is ons hou vast.

Houvast helpt ons om te kunnen rusten, te kalmeren en onszelf te leren kennen in de golven van het leven. We merken op wat de golven zijn, keren terug naar ons anker, zo leren we onszelf en onze geest kennen. Zittend en schrijvend.

Zet je pen op papier: Schrijf over golven. Alles wat je weet over golven. Lichamelijk, emotioneel, geestelijk, seksueel, creatief. Schrijf alles wat je weet over GOLVEN. Als je afdrijft, voel je je pen op je papier, schrijf je weer het woord GOLVEN… 10 minuten. 

Zen & Pen week 16 - 2024

Een anker

Een anker is een hulpmiddel om een boot vast te leggen op één plek. Zodat het niet meedrijft met de stroom. Zodat het niet zomaar ergens terecht komt, waar het niet wil komen. Zodat de bemanning kan rusten, herstellen, laden en lossen. Een anker geeft houvast. Letterlijk houdt het vast.

Onze geest is net als de boot. En het leven is de zee. Het is soms rustig en stil, maar andere keren zijn er golven, is er stroming of storm. Onze geest heeft ook houvast nodig om niet af te drijven en te verdwalen op de zee van het leven. Ook onze geest heeft een anker nodig, zodat het tot rust kan komen, kan herstellen, kan laden en lossen en slapen, op één plaats kan zijn.

In elke meditatie kiezen we dus een anker. Een anker kan zijn de adem. Dan anker je de geest aan de adem. Telkens als je afdrijft in gedachten of afleiding, keer je terug naar je adem. Een anker kan zijn de sensaties in je lichaam, of in een klein deel van je lichaam. We kiezen een anker, en keren daar steeds naar terug. Dat doen we ook in het schrijven. Dan is ons anker, onze pen en papier. Soms de openingsvraag. Onze geest beweegt, we schrijven alle bewegingen op. Ons houvast is onze pen en het papier en de openingsvraag. Als we verdwaald raken, keren we daarnaar terug. Dat is ons hou vast.

Houvast helpt ons om te kunnen rusten, te kalmeren en onszelf te leren kennen in de golven van het leven. We merken op wat de golven zijn, keren terug naar ons anker, zo leren we onszelf en onze geest kennen. Zittend en schrijvend.

Zet je pen op papier: Schrijf over golven. Alles wat je weet over golven. Lichamelijk, emotioneel, geestelijk, seksueel, creatief. Schrijf alles wat je weet over GOLVEN. Als je afdrijft, voel je je pen op je papier, schrijf je weer het woord GOLVEN… 10 minuten.

Eerbied

Het klinkt misschien een beetje deftig of statig, maar het is tegelijk een soort bewondering. We zien het vaak als iets dat we tot anderen richten. En hoe zou het zijn als we het naar onszelf kunnen voelen? Eerbied als aanvaarding, een besef dat je een waardevol mens bent. Dat je jezelf hoog acht. En dat je jezelf bewondert om hoe je je leven leeft. Respect hebben voor je eigen wensen en dromen en levensbehoeften. Hoe zou dat zijn, jezelf met eerbied bezien? Of je het nu gelooft of niet, je verdient het in ieder geval. Je bent een wonder. Je leeft je leven op je heel eigen manier. Je bent gevallen en opgestaan. Het leven is één grote improvisatie oefening en jij improviseert je er moedig doorheen. Dat is zo. Hoe zou het zijn te leven met eerbied voor het wonder dat jij bent?

 

Zet je pen op papier.

Schrijf een brief aan jezelf waarin je eerbied, bewondering, respect en aanvaarding verwoord. Begin gewoon zomaar ergens, en schrijf een lieve brief. Je kunt overwegen hem echt aan jezelf te posten. 10 minuten.

Gevoelsexpressie

Horen en oren

Zit een tijdje met alle aandacht bij je oren en het horen. Een meditatie op geluid. Dan terwijl je met al je aandacht bij je oren en het horen blijft, teken je het gewaarzijn van je oren en het horen. Luister ook naar hoe je potlood over je papier beweegt. Je tekening hoeft helemaal niet “te kloppen”. Dit tekenen is vanuit je gewaarzijn. Hoe voelen je oren? Hoe voelt het horen? Na een tijdje tekenen, kun je er wat woorden bij schrijven, of een titel.

Dan ga je op je eigen tijd over tot schrijven. Wat heb je zo nodig om te horen? Of wat kún je niet meer aanhoren? Schrijf maar alle kanten op, het hoeft geen logisch verhaal te worden. Volg je invallen en schrijf over horen…..

 

Kind zijn

Clarissa Pinkola Estés, schrijfster van het prachtige boek “de ontembare vrouw”, zei eens in een bedtime story:

Niemand gaat slapen als een volwassenen

Niemand wordt wakker als een volwassenen

Volwassenheid is een vermomming

We vallen in slaap als een kind

We worden wakker als een kind

In wezen zijn we kind

 

In veel religies in dat pure kind-zijn hetgeen we terug willen vinden. Jezus zei: “ word net als de kinderen, anders zul je nooit in het rijk der hemelen komen”. In zen spreekt men van “beginners mind”. Een beroemde zen leraar zei: in de geest van de beginner zijn er vele mogelijkheden, in de geest van de expert zijn er maar enkele. Vaak zit dat wat je weet het leren in de weg, het opmerken in de weg, het werkelijk gewaar zijn in de weg.

 Als je geest leeg is, dan is het open en klaar voor alles dat zich kan ontvouwen. Dat is dus wat we beoefenen. Kind zijn. Dat wat we ten diepste altijd zijn, en bleven. Onder de lagen van “al het weten, de aangepastheid, het oordelen, onze vooronderstellingen, de volwassenheid”. Elke keer dat we beoefenen keren we terug, naar openheid, naar niet weten, al het voorgaande loslatend, naar weer als een kind zijn, naar verwondering, waarnemen, opmerken, onderzoeken, openheid.

Hoe zit je als je niet weet? Wat merk je dan op? Hoe schrijf je als je niet weet? Wat ontdek je dan?

Zet je pen op papier: Schrijf vijf minuten vanuit deze open zin: wat ik weet...schrijf dan 5 minuten vanuit deze open zin: wat ik niet weet… samen tien minuten. 

Blijven

De duur van dingen heeft invloed op onze ervaring ervan. Ook dat is een uitdaging van beoefening. We nemen ons iets voor en doen dat langere tijd. Misschien oncomfortabel lang. Weten dat iets lang gaat duren, zoals bijvoorbeeld een weeklang durende stille retraite, of een beoefening die heel lange tijd elke dag terugkomt, kan verzet in ons oproepen.

Soms ontdekken we in onze reactie een patroon zoals we dat kunnen ervaren in het aangaan van een relatie. Eerst is er een verlangen, dan zijn we verliefd en gaan we vol goede moed en zin beginnen. Het windt ons op, we zijn gefascineerd, we voelen ons speciaal, het zit mee, alles gaat heel gemakkelijk. Voor de wind.

Maar na een tijd, ontdekken we meer over onszelf en de relatie. Soms hebben we geen zin, soms is er verzet, soms vinden we het saai of is er iets dat in de weg lijkt te zitten. Dan kan onze weerstand opkomen, ons ego begint er van alles van te vinden, en komt met allerlei redenen om er mee te stoppen, de relatie te verbreken, er een punt achter te zetten. Zo gaat het ook met beoefenen.

Het is de kunst dit hele “circus” op te merken. Met interesse jezelf te zien in al deze bewegingen. En toch te blijven. Blijven beoefenen, blijven schrijven, blijven liefhebben. Door dik en dun, “no matter what”. Er zijn dingen die je enkel ontdekt als je blijft. En ik kan ze je niet vertellen, want het zijn jouw ontdekkingen, die je doet als je lang blijft. Beoefenen, schrijven, door alle ups and downs, met zin en fascinatie en weerstand en verveling en afkeer. Liefhebben. Lang. Blijven. Trouwe volger zijn van je eigen pad. Een discipel. Discipline. En jezelf daarin leren kennen. Niemand anders kan het voor je doen. Maar jij wel. Jij wel.

Zet je pen op papier: Schrijf over blijven. Waar ben je gebleven? Wat hoort al heel lang bij jou? Alles dat je weet over blijven. 10 minuten.