Zen & Pen - week 39 - 2023

 Hier gaan we maandag verder...

Zen & Pen - week 38 - 2023

 

Het spook van je pen

Bij schrijfbeoefening kom je vaak spoken tegen. De spoken van wat je schrijven en jij als schrijver “zou moeten zijn”. Het “zou moeten zijn spook” kan allerlei vormen hebben: het moet spectaculair, origineel, diepzinnig, wijs, bijzonder, vernieuwend, inzichtgevend, anders, spiritueel, creatief, verder dan dit, boeiend, beter, beter, beter. Dit spook komt je keer op keer bezoeken. Soms als een totaal afgedwaald raken. Soms als een “zou moeten zijn”, een hoge lat die je voor jezelf creëert. En nog vaker als een innerlijke criticus, die klaagt en zeurt en oordeelt en afkraakt.

Dan klinkt het spook bijvoorbeeld zo: Deze oefening is saai. Dit schrijven is zinloos. Ik kan het niet. Anderen schrijven wel boeiende dingen. Ik heb dit al 100 keer geschreven. Dit is verloren tijd. Dit heeft toch allemaal geen zin. Ik schrijf alleen maar prut. Weer diezelfde taalfout. Zit ik weer te krassen. Wat is mijn handschrift toch chaotisch en slordig. Ik heb niks nieuws te vertellen. Dit gaat toch nooit iemand lezen. Waarom doe ik dit eigenlijk. Iedereen kan dit beter dan ik. Ik heb geen inspiratie. Ik kan niet schrijven. Dit is veel te gewoon. Dit is de meest waardeloze shit ooit geschreven….

Er is geen blijvende remedie tegen dit spook. Het spook van je pen. De spoken van de geest. Je kunt wel tijdelijk wat ruimte voor jezelf creëren. Schrijf wat sneller, hou je pen in beweging. Dan is er minder ruimte over voor spoken. In de Zen noemen ze spoken “je monkey mind”. De altijd in beweging zijnde babbelende geest. Maak in je schrijven wat vaart en beweeg door. Noteer eventueel wat spookgedachten in je kantlijn, zo geef je ze een afgeschermde plek en maak je de spoken zichtbaar. Maar bovenal: geef jezelf toestemming om de meest waardeloze troep te schrijven. Jezelf toestemming geven….. creëert ruimte. Ruimte voor beoefening en eindeloos beginnen. Dan komen spoken en aapjes tot rust.

Schrijven is precies zoals mediteren. Je beoefent, zonder streven, accepterend, verwelkomend, toestemming gevend, loslatend, vrijlatend, zonder oordelen, geduldig, vertrouwend. Onze geest zit vol aapjes. Spoken komen op bezoek. Geef ze een kopje thee en schrijf door. Lach om hun inventiviteit en mediteer verder. Geef ze een naam en sta ze toe spook te zijn, aap te zijn. Kom eindeloos terug naar je beoefening: schrijven, mediteren, dansen, leven. En merk de spoken gewoon op voor wat ze zijn; spoken.

Schrijf nu 10 minuten: Schrijf over angst. Waar maak je je zorgen over? Wat keert steeds weer terug in je aandacht? Wat achtervolgt je? Wat zit je steeds weer in de weg? Schrijf over de figuurlijke spoken onder je bed. 10 minuten.

Langs dezelfde plek

Iemand zei eens in een boek over wandelen, dat het een goed idee kan zijn om elke dag hetzelfde rondje te wandelen. Dat was volgens de schrijfster waardevol omdat je dan elke dag langs dezelfde straten, paden, bomen, huizen, weilanden, sloten wandelt. En wanneer je dat doet, ga je de subtiele veranderingen opmerken. Dan is de omgeving geen decor meer waar je doorloopt, maar een levende omgeving, die met de dagen en seizoenen mee verandert. Je ziet hoe de bladeren van de bomen verkleuren in de herfst. Je ziet ze per dag van kleur veranderen, afvallen, weggeblazen worden. Je merkt op dat de omgeving die je elke dag ziet, leeft en je beweegt met het leven mee. Deze subtiliteiten zie je niet wanneer je elke dag iets anders doet, een nieuw pad, een ander uitje, wanneer je steeds een spektakel zoekt.

Zo is het ook met onze beoefening. We doen iedere dag bijna hetzelfde. De meditatie is iets anders, de schrijf-zen is iets anders. Maar de beoefening is hetzelfde. Daardoor merk je je innerlijke subtiele veranderingen op. Het is alsof onze beoefening, hetzelfde rondje is dat we wandelen. Zo ontdekken we dat ons innerlijke leven, leeft, veranderlijk is. Dat het zich ontplooit, samenbalt en weer vernieuwd. Elke dag hetzelfde doen is misschien veel boeiender dan je altijd dacht. Het opent ons voor de subtiliteiten van ons eigen wezen.

Zet je pen op papier…

Schrijf over de dingen in je leven die iedere dag hetzelfde zijn. Je kunt een lijstje maken, een opsomming. En er dan eventueel eentje uitkiezen om uitgebreid en met veel details te beschrijven. Welke subtiliteiten ontdek je zo? 

Zacht

Wat is zacht? Iets dat weinig opschudding veroorzaakt. Iets dat gemakkelijk meebeweegt. Iets dat fijn aanvoelt. Iets dat geleidelijk gaat. Het is ook rustig, ontspannen, teer, voorzichtig, toegeeflijk, lief. Misschien oefenen we wel zachtheid. Subtiele gewaarwordingen opmerken, het zachte gefluister van ons lijf horen, de ademhaling verzachten, de spanning in onze spieren wat laten afnemen, de zachte bewegingen van onze pen over ons papier volgen. Misschien beoefenen we dus zachtheid.

Dan werkt het dus helemaal niet om het even snel te doen, of heel erg hard je best te doen, of streng te zijn wanneer je een keertje overslaat of jezelf te veroordelen als het een dag niet lukt. We hoeven niet snel te gaan, beoefenen is gestadig. We ontwikkelen ons vermogen om zacht aanwezig te zijn heel geleidelijk. We schrijven elke dag een paar bladzijden van het boek dat ons leven is. Zacht is bijzonder. De natuur weet dat. Een baby groeit zacht in een buik. Een inzicht ontvouwt zich in stilte. Kwaliteiten ontwikkelen zich ongemerkt. Zacht heeft kracht. Zoals stromend water dat heeft. Het beweegt mee met alle bochten en het vindt toch haar eigen weg. Ze stroomt waar ze kan. Dat doen wij ook in ons gewaarzijn. Open aandacht, zacht aanwezig zijn, heel lijfelijk ook en schrijven wat ons hart ons ingeeft.

Zet je pen op papier: schrijf alles dat je weet over ZACHT. Wat is zacht? Wat is zacht in jou? Wat heeft zachtheid nodig? Naar welke zachtheid zoek je te hard? Schrijf alles dat je weet over ZACHT. 10 minuten. 

Welkom

Rumi schreef zo’n mooie oproep over welkom zijn. Met alles dat je bent. Hoe zou het zijn, zo welkom te zijn?

Kom
Kom, kom, wie je ook bent. Schande is hier onbekend.
Al zwoer je duizend eden, die je keer op keer weer brak.
Kom, blijf komen, kom.
Dolende, ootmoedige, onthechte vreemdeling, kom.
Kom, kom, wie je ook bent.
Zwerver, minnaar, liefhebber van het heengaan. Het maakt niet uit.
Wij zijn geen karavaan van de wanhoop.
Kom, al heb je je belofte al duizend keer gebroken.
Kom, kom, kom opnieuw, kom…..

Jalaluddin Rumi (1207-1273)

Zet je pen op papier.

Hoe is het om jezelf zo te verwelkomen in je beoefening? Hoe is het dat je papier al je woorden verwelkomt, wat ze ook zeggen? Hoe is het, dat de stilte alles dat jij bent verwelkomt. En je longen je adem elk moment weer verwelkomen? Schrijf over welkom zijn, of over je niet welkom voelen. Schrijf over je woorden, jezelf en de dag verwelkomen. Kun je schrijvend alles dat nu in je opkomt toelaten? 10 minuten.

HerWonderTijd in plaats van VastenTijd 2023

HerWonderTijd in plaats van Vastentijd editie 2023

De veertig dagen tijd in 2023 is van 22 februari tot 8 april. 

In plaats van VastenTijd stel ik voor om weer een HerWonderTijd te doen. 

Ik kwam een mooi stukje tegen op Zen.nl. Je vind die complete tekst HIER op hun site.

De ziel van wezens en dingen

Jan de Ruiter Zen.nl Groningen
We zijn geneigd een rigoureus onderscheid te maken niet alleen tussen mens en dier, maar ook tussen levend met persoonlijkheid, en niet levend. Bij een non-dualistische kijk is dat onderscheid minder kras. Spinoza bijvoorbeeld spreekt van ‘conatus’, een kennelijke neiging en misschien zelfs behoefte om te blijven bestaan, zowel bij levende wezens als niet-levende dingen: anders was het er niet. 

Je kunt niet-levende dingen een eigenheid of karakter toekennen. Soms praten we tegen gebruiksvoorwerpen zoals onze computer of auto, vooral als die wat ouder zijn en klaarblijkelijk aanmoediging nodig hebben. Kinderen zijn zich meer bewust van een persoonlijke relatie met objecten, een teddybeer of een locomotiefje met grote ogen. In de Japanse cultuur is het onderscheid levend-levenloos ook minder categorisch, door het Japanse eenheidsdenken. 

In Japan houden ze aan het eind van het jaar Hari Kuyo: naaldengedenkdag. Vanwege de eigenheid van dingen die hun dienst hebben bewezen zoals oude naalden, sushi-messen, borstels, kammen, maar ook poppen, kunnen deze niet zomaar afgedankt worden zonder enige vorm van ceremonie. Er wordt een dienst voor deze voorwerpen gehouden door een priester in de tempel, een begrafenisplechtigheid. 

In de context van non-dualisme en bezieling van objecten gaf Zen.nl Groningen aan zijn cursisten opdracht ‘wiebeloogjes’ op verschillende objecten te plakken om hun persoonlijkheid zichtbaar te maken. Zenkunstenares Zjkln beoordeelde de inzendingen op hun zengehalte, zoals Wabi-Sabi, een Japans kunstcriterium. Wabi is het karakter van iets, dat ontstaan is door een onregelmatigheid in het wordingsproces. Wabi, letterlijk betekent dit woord ‘verontschuldiging’, refereert aan het mislukt zijn van die creatie, maar dat wordt in de kunst nu juist als positief ervaren. Sabi betekent ‘roest’, en verwijst naar onregelmatigheid veroorzaakt door de tand des tijds. Wij waarderen deze Sabi in het Westen soms ook, bijvoorbeeld de verweringslaag op oude objecten. Soms wordt het zelfs geïmiteerd, denk bijvoorbeeld aan stone-washed spijkerbroeken.

Het plan

Het lijkt me prachtig om voor de veertigdagentijd in 2023 onze HerWonderTijd te vullen met afbeeldingen van voorwerpen met wiebeloogjes. 

Je kunt ze posten op instagram met de hashtag #herwondertijd. 

Eventueel kun je er een elfje bijschrijven. Een gedichtje van 11 woorden. (1 woord, 2 woorden, 3 woorden, 4 woorden, 1 woord)

wiebeloogjes

ze openen

mijn ogen en

ineens zie ik, alles

leeft

Of je kunt er een Haiku schrijven. Een Japanse dichtvorm van 3 regels. 5 - 7 - 5 lettergrepen. Of de vrije vorm van 17 lettergrepen, in eigen indeling. 

wiebelogen zijn

hele kleine hulpjes

ineens zie ik meer

Koop alvast je wiebel oogjes (hema of bruna), stop ze in je jaszakjes... en maak foto's wanneer je het wezen van de dingen zichtbaar kunt maken. 

Micro movements en meer van SARK

Een favoriete (art-journal) schrijfster SARK maakt heerlijke boeken. Vol openhartige levenskunst, en kleurige art. Binnenkort komt een nieuwe versie van haar meest bekende boek opnieuw uit. 

Ze is degene die me leerde over micro movements. Hele kleine "daadjes" die je helpen om in een gewenste richting te bewegen. In Japan noemen ze dit de kunst van Kaizen. Het is bekent dat je met mini stapjes uiteindelijk verder en diepgaander verandert dat met te grote stappen en daden in één keer. 

Als je iets wilt, bedenk dan altijd de kleinst mogelijke stappen. Onze ochtend zen & pen is ook zo'n klein daadje elke dag. 

Een oefeningetje van SARK is het vullen van een bloem van verlangen. Je tekent een eenvoudige bloem. Een rond hart en een stuk of 5/6 bloembladen. 

In het hart zet je een verlangen, een wens, of bv een quote die je heel mooi vindt. In de bloemblaadjes zet je vervolgens kleine mini daadjes die je heel gemakkelijk kunt uitvoeren. 

SARK tekent graag met viltstiften van CRAYOLA. Vooral lekkere dikke kinderstiften. Ze gebruikt ook veel ecoline en ze houdt van heel erg veel kleur. Veel van haar levenskunst verpakt ze zo in leuke invul tekeningen en behapbare schrijverijtjes en micromovements. Ik ben ze steeds meer in mijn leven gaan gebruiken. Levenskunst kan heel licht en leuk zijn. Dat heb ik van SARK geleerd. 

Kijk maar eens op haar site: https://planetsark.com/ 

Luister het liefste naar je pen

Bij het schrijven van ochtendbladzijden, zoals bijvoorbeeld bij Zen & Pen, is het belangrijk om te luisteren naar je pen en je schrijfzin.

Wanneer je een onderwerp of een vraag of een schrijfzetje krijgt, ben je uitgenodigd daarover te schrijven. Soms is het goed om steeds terug te keren naar het onderwerp en soms is het goed te luisteren naar wat zich in jouw aandient. 

Je kunt steeds kiezen: 

•          Schrijf over de vraag of het onderwerp.
•          Dwaal af en associeer
•          Schrijf over je weerstand
•         Of: waar ik eigenlijk over wil schrijven is….

Soms kan er tijdens het schrijven een droom van de nacht die je vergeten was ineens weer helder worden, schrijf die dan direct op. Het kan gebeuren dat je in de schrijfflow weer in hetzelfde bewustzijn komt die overeenstemt met het bewustzijn van je dromen. De droom komt niet voor niets weer in je bewustzijn. Schrijf de droom dan even op. Je hoeft hem nu niet te analyseren. Maar noteer wat er weer in je bewustzijn helder wordt. Soms ontvouwt de droom zich verder tijdens het opschrijven ervan. Zo kan de droom meer tot je spreken en haar boodschap voor jou overbrengen. 

Als je het omweggetje hebt beschreven en er is nog schrijftijd over, keer dan gewoon weer terug naar het hoofd pad, het schrijfonderwerp. 

Sta dus open voor de omweggetjes, want die brengen je soms veel sneller bij de waarheid van je pen en je gevoel, dan je denkt. Wees maar eigenwijs en schrijf over dat wat geschreven wil worden. 

Mood Mandala - vrije vorm

Fijn om te doen. Een manier om je stemming vorm te geven in een paar minuutjes. 

Mood Mandala – vrije versie – in een paar minuten

Mood betekent stemming, gemoedstoestand. Mandala stamt uit het Sanskriet en betekent letterlijk “magische cirkel” of “magische wiel”. Volgens oude oosterse wijsheden dienen ze tot inspiratie en innerlijke verrijking. Ze maken je bewust van de oneindigheid van het bestaan en de verbinding met alles om je heen. Een Mood Mandala is meer een uiting van de persoonlijke gemoedstoestand van de maken in het moment.

Je kunt een cirkel tekenen uit de losse pols ter grootte van een kopje, een beker of een schoteltje of een bord. Je neemt je innerlijke “mood” waar in het moment. Welke kleuren en vormen horen daarbij? Vul eenvoudig in een paar minuten de cirkel met kleur en vorm. Welke kleur(en) voel je je nu? Welke vormen? Hoekig, rond, scherp, zacht, groot, klein? Voel je je snel of langzaam? Voel je felheid, of wazigheid.

In bulletjournals wordt het weer in allerlei “kaders” geduwd. Maar dit is een vrije versie. Gewoon de cirkel zien als je gewaarzijn van je “Mood” in het moment. Een paar minuten de cirkel vullen brengt je op een andere manier in contact met je gemoedstoestand. Je merkt op hoe je je voelt.

Ik gebruik dit vaak als ik even moet wachten, of als ik snel klaar ben met een oefening. Het is een soort klein innerlijk weerberichtje, een weertekeningetje. Maar het kan ook een dagelijkse beoefening zijn, in een speciaal schetsboek. Het mag abstract (enkel vorm, lijn en kleur) maar het kan een natuurtekeningetje zijn, een gezicht met een gemoed, een diertje, of geometrische vormen hebben. Alles mag. Uit de losse pols en snel. Een gemoedsschets. Je kunt dit gewoon in je dagboek of ochtendschrijfschrift doen. 

Je kunt dit doen met alle soorten materialen. 

Zelf ben ik dol op aquarel krijtjes. Die van Caran d'ache - neocolor 2 aquarelle.

Ze werken als krijtjes, maar zodra je er met water overheen gaat lost de kleurstof op als aquarelverf. Heel veel prachtige kleuren. In dozen te koop. Maar bij een kunstbenodigdheden winkel ook los, per kleurtje. 

Ik gebruik dan vaak een aquabrush. Een kwastje met een water reservoirtje. Dat is heel handig voor onderweg.

Die van FABER CASTEL werkt fijn en die van PENTEL ook. 

Geen chinese rommel bij ali expres bestellen, want die kwastjes doen het heel slecht. Het water moet namelijk precies niet te weinig en niet teveel doorkomen, richting je papier. 

Veel plezier. Sas

Vredesteken(en) - Veertigdagen tijd 2022 - HerWonderTijd

Voor de veertig dagen tijd die dit jaar is van 2 maart t/m 14 april heb ik een lief plannetje.

Zullen we tekenen voor de vrede? 

Elke dag teken je een liefdevol, vredevol tekeningetje. Hoe onhandig ook. Alles is goed. Een kind kan de was doen. Eventueel schrijf je er een lief elfje of een haiku bij. Je kunt ze posten op instagram onder de hashtag  #vredestekenen

Elfje heeft 11 woorden 

1 woord  

2 woorden 

3 woorden 

4 woorden  

1 woord 

Voorbeeld: 

Neus

Aan neus

Met alleen maar

Liefde tussen ons in

Vredelievendheid

Haiku - lettergrepen tellen

5 lettergrepen 

7 lettergrepen 

5 lettergrepen 

Voorbeeld: 

Heel dicht bij elkaar

Onze adem vermengt zich

Zo hartverzachtend

40 dagen. 40 vredestekentjes. Hartverzachtend.