Week 26 - 2025 - zen & pen

 

Blijven

Een wijze vrouw zei, de kern van alle beoefening is “blijven”. Het is het meest eenvoudige, gewoon aanwezig zijn, hier zijn, in dit moment, bij wat je opmerkt, bij wat er is, bij wat je schrijft. Tegelijk is het misschien wel de lastigste oefening die bestaat. We zijn gedachtendwalers, we zijn willers en moeters, veranderaars en vluchters en afleiding zoekers. We laten ons meeslepen door van alles en nog wat. Hoe lang kunnen we blijven? Hoe lang kunnen we werkelijk helemaal aanwezig blijven?

Misschien is dat wat we oefenen. Blijven bij de adem in dit moment. Blijven bij de ervaring die zich ontvouwt. Blijven in het contact met iemand anders. Blijven bij een beweging die we maken. Blijven bij het gewaarzijn van onszelf. Blijven in het leven, seconde voor seconde.

Blijven vraagt een soort openheid, een bereidheid. Het heeft iets te maken met geduld, met acceptatie, met niet hoeven weten, met loslaten, met zonder oordeel zijn, met het stoppen met streven, met vertrouwen. Het is eenvoudig en toch niet simpel. Maar we kunnen eindeloos opnieuw beginnen. Ieder moment is perfect en een uitnodiging om te blijven. Niet weggaan, niet willen, hopen, verlangen, niets afhouden, niets oproepen. Blijven. Vertoeven, verwijlen, voortbestaan, in dit moment. Met wat er nu is. De moed vatten, er gewoon helemaal te zijn.

Zet je pen op papier: blijf de hele tien minuten schrijven. Als je niet meer weet wat je moet schrijven, schrijf je op dat je niet meer weet wat je moet schrijven. Schrijf over blijven. Waar blijf jij bij? Bij wie? Wordt je “blijven” wel eens op de proef gesteld? Ben je goed in blijven, ben je meer een dwaler, keer je eindeloos terug? Schrijf over blijven… of over verdwalen. Blijf schrijven. Tot het einde. 10 minuten.

Week 25 - 2025 - zen & pen

 

Anker

Iemand schreef, mijn anker is van papier. En ik dacht ja… de mijne ook. Mijn papier en mijn pen, het is mijn houvast. Mijn verbinding van buiten naar binnen, van binnen naar buiten. Papier is stil, leeg, het biedt ruimte voor alles. Zoals de stilte ruimte heeft voor alles dat bestaat. Zo biedt papier ruimte aan alles dat ik wil uitdrukken. Mijn anker is ook van papier. Zo mooi hoe de eenvoud zo veel voor je kan betekenen. Zitten in stilte. Aanwezig zijn. Schrijven. Je kunt het overal doen. Het kost bijna niets. Het kan alles voor je betekenen. Het kan je anker zijn. Beoefening is dat altijd. Een anker. Het is ook een symbool van standvastigheid, van trouw. Trouw hoort bij beoefening. Het is voor mij de kunst om, wat er ook gebeurt, te beoefenen. Zonder wikken en wegen. Opstaan. Zitten. Schrijven. Elke dag mijn boot van beleving en gewaarwording weer stevig te verbinden in aanwezig zijn. Mijn anker is van papier. Het zal nooit meer niet bij me horen.

Zet je pen op papier: schrijf over houvast, over standvastigheid, over trouw. Wat is jou anker? Misschien heb je meerdere ankers? Of schrijf over wat papier voor je betekent, hoe het zwijgend luistert naar al je woorden. Je pen als houvast, schrijf. 10 minuten.

Beweging

Ik schreef het woord “bewegen” mindful op. Ineens realiseerde ik me dat in het woord bewegen, ook wegen zit. Daar komt het woord ook oorspronkelijk vandaan. Wegen. Het gewicht waarnemen. Maar zo bewegen wij niet vaak. In alle aandacht, voelend hoeveel elke beweging weegt. We kunnen weer terugkeren naar dat aandachtige bewegen. Een langzame beweging helemaal voelen, wegen. Waar is mijn gewicht, wat til ik op, wat laat ik zakken. Wat kan ik neerleggen, wat houd ik vast. Zo aandachtig bewegen kan ook een beoefening zijn. Het brengt je bij een oorspronkelijk vermogen in volle aandacht te bewegen en aanwezig te zijn. En zo kun je ook schrijven. Woorden proeven, wegen, op papier leggen, optillen, de onderkant ervan bekijken. Mindful schrijven. Alles dat leeft beweegt. Het leven is een dans van gewicht. Optillen, neerleggen, verplaatsen. Gevoelens, woorden, gedachten, sensaties. Water stroomt, bladeren dwarrelen, wolken drijven, regel valt, bloemen krullen open, vogels zweven, lucht stijgt op, lava borrelt op, spuit, stroomt. Alles dat leeft beweegt. Een dans van gewicht. Dat waar te nemen is ook beoefening. Niet alleen als je mediteert of schrijft, maar de hele dag kun je be-wegen.

Pak je pen op, voel het gewicht in je hand: Schrijf over bewegen, be-wegen. Schrijf over dingen die je afweegt. Schrijf over beweging waar je van houdt. Schrijf over de bewegingen van deze tijd. Schrijf over een beweging die pijn doet of deed. Of vind een woord en weeg het, bekijk de onderkant ervan. Voel maar hoe je pen in je hand beweegt over je papier terwijl je de inkt laat stromen. Beweeg 10 minuten. 

Waar ben je nu in je leven

Zet je potlood, krijtje, stift of pen op papier. Je hoeft nog niets te weten als je begint te bewegen. Bij dit tekenen ontstaat de “tekening” pas wanneer je al tekent. Vraag je af: waar ben ik nu in mijn leven? En kijk maar hoe je potlood beweegt, je mijmert op papier met deze vraag in gedachten. Al bewegend komt er wel iets tevoorschijn. Lijnen, een doolhof, op en neer gaande lijnen, kleuren, een symbool… Waar ben ik nu in mijn leven? Beweeg maar met je potlood en ontdek wat zich laat zien op je papier. Ga zo door, tot er woorden in je opkomen. Misschien een titel, of een trefwoord. Dan zet je de woorden erbij en in je eigen tijd ga je verder met schrijven over waar je nu bent in je leven.

Wat

Wat zouden mensen moeten weten over jou

En wat zouden mensen moeten weten over het leven

Wat is cruciaal in jouw beleven

Wat zouden mensen moeten weten over jou

Als je er ooit niet meer zou zijn, wat zou je dan verteld moeten hebben

Wat heb jij gezien, gevoeld, ontdekt, dat je gedeeld wil hebben

En wat zouden mensen moeten weten over het leven

Wat zouden mensen moeten weten over jou

 

Schrijf een brief een (denkbeeldige) goede vriend of vriendin.

Schrijf over wat er echt toe doet in je leven. Wat moet die ander weten? Het kunnen grote dingen zijn, maar ook details die je zag of voelde. Alles dat jij beleeft is de moeite waard. Wat moet de ander van je weten? 10 minuten.

Ruimte maken

Om te mediteren, om te schrijven is er ruimte nodig. Ruimte in onze dag, in de tijd. We hebben ook wat ruimte nodig om te zitten en ruimte op papier om te schrijven. En ruimte maken in onze aandacht. Misschien is beoefenen in de kern wel dát. Ruimte maken. Ruimte maken voor onszelf, voor het leven, voor alles dat we gewaar kunnen worden. Misschien is beoefening heel eenvoudig het ruimte maken voor het leven, om leven te zijn. Zijn wij de waarnemers, de kijkers, de voelers, de luisteraars, die het leven opmerken. En misschien is dat wel het mooiste dat bestaat.

Zoals niets ons zo goed doet als gezien, gehoord en gevoeld te worden. Zo is dat voor het leven niet anders. Niets doet het leven zo goed als gezien, gehoord, gevoeld te worden. Opmerkzaamheid is misschien wel een daad van liefde. We minnen het leven door het waar te nemen. En misschien is die liefde wel volkomen wederzijds. Misschien is dat de kern van liefde. Niet je best doen, je uitsloven, iets voorstellen, het de ander naar de zin maken of betoveren. Misschien is het juist die opmerkzaamheid. Zien, horen, voelen, gewaarzijn. Misschien is dat wel de grootste liefde. Liefde voor  de ander, het leven, onszelf. En is dat de beoefening, ruimte maken voor die opmerkzaamheid. En zo in liefde verblijven met alles dat is.

Zet je pen op papier: schrijf over ruimte maken, over zien, horen, voelen. Of schrijf over liefde. Heb je ruimte voor de liefde? Of mis je het , dat gehoord, gezien en gevoeld worden? Schrijf over wat leeft in je hart. Maak er gewoon maar wat ruimte voor. 10 minuten. 

Journal Speak - de zwarte doos open schrijven - ongeremd schrijven

Ongeremd schrijven

We beginnen de maand Juni met:  samen een beetje oefenen en ontdekkingen doen over "ongeremd schrijven", ook wel Journal Speak genoemd. Ik noem het "je black box open schrijven". 

Ongeremd schrijven helpt om chronische klachten te verminderen, emotionele lading vrij te laten komen en oud zeer lucht te geven. 

De Black box / de zwarte doos van een vliegtuig, registreert alles dat tijdens een vlucht gebeurt. Na een crash wordt de doos gezocht, uitgelezen en zo kunnen onderzoekers ontdekken wat er precies gebeurd is en wat er mis ging. Het biedt een bron van bewaarde informatie.

Mensen hebben ook zo'n bewaarplaats van alles dat er gebeurd en gevoeld is. Dat is het diepe gevoel, het onbewuste. Het lichaam bewaart gebeurtenissen als sensaties, reflexen, spanning, associaties en vage gewaarwordingen, dromen, herinneringen, flarden, weerzin, weerstand, onrust, spanning. 

Schrijvend kunnen we onszelf weer toegang geven tot onze "vlucht gegevens". En zo kunnen we de expressie daarvan alsnog mogelijk maken. Waarachtige expressie is altijd helend. 

De zwarte doos is trouwens oranje gemaakt zodat die goed herkenbaar is, want in de natuur komt oranje nauwelijks voor. Het is een opvallende signaalkleur, want behalve mandarijnen en sinaasappels zie je in de natuur weinig dat echt oranje is. Ik weet niet waarom het "de zwarte doos" genoemd wordt, misschien omdat het de verborgen gegevens bewaard. Zwart staat ook voor iets dat we niet weten, dat onbekend is, ongezien. Ons onbewuste wordt soms ook geassocieerd met donker, zwart, ongekend, verborgenheid. 

Bij ons zijn het onze chronische klachten, die als "knal oranje" signalen roepen om aandacht. Zie mij, open mij, luister naar mij, ik heb informatie voor je, ik ben er met een reden. Ik roep om aandacht. 

Allemaal dragen we een symbolisch klein zwart koffertje met ons mee. Daarin dragen we ons oud zeer, alles dat onuitgesproken bleef, het onbewuste gevoel, de verboden gedachten en verlangens, De innerlijke criticus. Schrijvend kun je jezelf ook in dit oude zeer leren kennen. En dat is helend. 

Stap 1

Hoe begin je met ongeremd schrijven? 

Voor het ongeremde helend schrijven, ook wel genoemd Journalspeak - een methode ontwikkeld door Nicole Sachs), maak je drie lijsten om inzicht te krijgen in onderdrukte emoties en ervaringen. Hier zijn de drie lijsten kort uitgelegd:

1. De lijst van het verleden
   Dingen uit je jeugd of eerdere levenservaringen die je pijn, verdriet, boosheid of angst hebben bezorgd (bijv. trauma’s, afwijzing, verwaarlozing). Ervaringen uit je jeugd met emotionele lading.
2. De lijst van het heden
   Dingen in je huidige leven die stress veroorzaken of emoties oproepen (bijv. relaties, werkdruk, gezondheidsproblemen). Ervaringen uit je huidige leven met emotionele lading.
3. De lijst van persoonlijkheidskenmerken
   Eigenschappen van jezelf die kunnen bijdragen aan het onderdrukken van emoties (bijv. perfectionisme, please gedrag (fawning), sterk verantwoordelijkheidsgevoel, moeite met nee-zeggen).

Deze lijsten gebruik je om onderwerpen te kiezen waarover je dagelijks 10–20 minuten ongefilterd en eerlijk schrijft. Zo geef je onderdrukte emoties de ruimte.

 Hulp bij het schrijven van lijst 3 

Hulp bij het maken van lijst 3

Lijst 3 - Eigenschappen van mezelf waarmee ik mezelf onder druk zet

Som wat dingen op die nu in jezelf opkomen.

Gebruik daarna eventueel deze helpende vragen:

• ·         Hoe doe ik mezelf soms geweld aan?
• ·         Waar / wanneer heb ik moeite met nee zeggen?
• ·         Hoe maak ik het mezelf soms moeilijk
• ·         Neem ik teveel hooi op mijn vork
• ·         Hoe wring ik me in bochten
• ·         Wat doe ik met verdriet
• ·         Wat doet nog steeds zeer – en hoe laat ik dat liggen? Of stop ik dat weg
• ·         Waar heb ik het moeilijk mee?
• ·         Welke dingen heb ik geleerd, die me nu last bezorgen?
• ·         Waar zorg ik niet goed voor mezelf?
• ·         Dingen die je soms doet, die je last bezorgen

Stap 2 

Hoe schrijf je ongeremd? 

Ongeremd schrijven zoals bij Journalspeak betekent dat je zonder censuur, oordeel of structuur je gedachten en gevoelens opschrijft. Hier is een korte uitleg hoe je dat doet:

1. Kies een onderwerp
   Gebruik één item van je lijsten (verleden, heden of persoonlijkheid) als startpunt.

2. Schrijf ruw en eerlijk
   Zet een timer op 10–20 minuten en schrijf alles op wat in je opkomt. Gebruik desnoods lelijke woorden, herhalingen, scheldwoorden—alles mag. Het hoeft niet mooi of logisch te zijn.

3. Laat controle los
   Je hoeft niet grammaticaal correct te zijn of zinnen af te maken. Schrijf alsof niemand het ooit zal lezen (want dat is ook zo).

4. Stop na de tijd
   Als de timer gaat, stop je. Je hoeft niet af te ronden of het netjes te maken. Gooi het daarna eventueel weg of verwijder het.

Het doel is emotionele ontlading, niet een goed verhaal schrijven. Het mag rommelig, rauw en heftig zijn—dat is juist de bedoeling.

Stap 3

Wat je doet met wat je hebt geschreven is nu heel belangrijk voor het proces. Hier is wat je ermee doet, in het kort:

1. Je leest het niet terug
   Het is niet bedoeld om te analyseren of te herlezen. Het gaat om het voelen en loslaten, niet om reflectie of inzicht achteraf.

2. Je bewaart het niet (meestal)
   Veel mensen kiezen ervoor om het direct te verscheuren, te verwijderen of weg te gooien. Dit helpt om volledig eerlijk te durven zijn tijdens het schrijven—zonder angst dat iemand het leest (inclusief jijzelf).

3. Je laat het los
   Nadat je hebt geschreven, adem je even diep in, laat je het emotioneel ‘zakken’ en ga je verder met je dag. Alsof je iets zwaars hebt losgelaten.

Het draait allemaal om emotionele ontlading en verwerking. Wat je opschrijft is puur gereedschap om dat te bereiken—het heeft geen waarde als “document”.

Stap 4

Harmoniseren

De belangrijke laatste stap bij dit ongeremde schrijven is: harmoniseren of je zenuwstelsel tot rust brengen na de emotionele ontlading.

Na het schrijven kun je het volgende doen:

1. Ademhaling of meditatie
   Doe een paar minuten rustige ademhaling (bijv. 4 tellen in, 6 tellen uit) of een korte meditatie om je lichaam te kalmeren en je zenuwstelsel in balans te brengen.

2. Iets kalmerends of positiefs
   Luister naar rustgevende muziek, maak een korte wandeling, knuffel met een huisdier, of doe iets wat je prettig vindt – iets wat veiligheid en rust geeft.

3. Visualisatie of affirmatie (optioneel)
   Sommige mensen visualiseren zichzelf gezond, krachtig of vrij van pijn. Of ze herhalen een positieve affirmatie zoals:
   "Ik ben veilig. Mijn gevoelens zijn oké. Mijn lichaam mag genezen."

Deze stap is belangrijk omdat je met ongeremd schrijven (Journalspeak) je onderdrukte emoties ‘losmaakt’ — daarna heeft je lichaam tijd en ruimte nodig om weer tot rust te komen. Dat versterkt het genezingsproces.