donderdag 3 april 2025

Week 15 - 2025 - zen & pen

 



Beoefenen heeft een vlinder effect

Het vlindereffect is een idee dat bekend is vanuit de chaostheorie. Een kleine verandering kan veel grotere veranderingen tot gevolg hebben; een klein incident kan een grote impact hebben op de toekomst. Schrijver Adriaan van Dis zei ooit: “Je hoeft maar één graad van koers te veranderen om in een andere haven aan te komen”. Die zin draag ik met me mee.

Kleine dingen, zachte dingen, onzichtbare dingen, nauwelijks voelbare dingen, rimpelingen, fluisteringen doen er toe. Even zitten en niets doen, een paar bladzijden schrijven… ze kunnen enorme veranderingen teweeg brengen. Beoefenen is zo’n zachte, kleine, vlinderdaad.

Mijn favoriete schrijfster SARK noemt dit micro-movements. Kleine bewegingen in het leven, die grote gevolgen hebben. Wanneer je behoefte hebt aan verandering, kijk dan of je een zo klein mogelijk stapje kunt zetten. Hoe kleiner de stap, hoe kleiner de weerstand. Hoe groter de kans dat je de stap zet. Hoe ver-strekkender de gevolgen kunnen zijn.

Zet je pen op papier: Schrijf vandaag over iets kleins dat er toe doet. Schrijf over een kleine stap, die grote gevolgen had. Schrijf over een grote verandering en hoe die heel klein begon. Een mensenleven begint met een glinstering in de ogen van twee mensen. Schrijf over iets kleins… dat groot is in je hart of iets dat groeide, of iets dat alles veranderde. 10 minuten. 


De hemel

Geloof jij in een hemel

Wat zou er zijn na de dood

Is er niets, of iets, hoe zou het zijn

Geloof jij in een hemel

Is er een omvattend iets, dat ons allemaal in ons leven draagt

Of geloof je dat de natuur al wonder genoeg is

Geloof jij in een hemel

Wat zou er zijn na de dood

 

Schrijf een brief aan de hemel

Ook aan iets dat volgens jou niet bestaat, kun je een brief schrijven. Want er is een aardse hemel, die vaak zo mooi blauw of gewolkt is. Schrijf dus een brief aan jouw hemel, een aardse, of een universele of een wonderbaarlijke. Je kunt ook een wens sturen, een vraag of een lieve groet. 10 minuten.


 Gevoelsexpressie

Angst

Teken midden op je papier een kleine cirkel en schrijf daarin ANGST. Dan daarom heen teken je lijnen als stralen van de zon. Op elke lijn schrijf je iets waar je angst over voelt. Dat kunnen kleine en grote angsten zijn. Een spin, turbulentie in een vliegtuig, de dood, ziek zijn, iemand verliezen, verdwalen… alle dingen die angst oproepen die je nu te binnen schieten. Vergeet niet, elk schrijven is een moment opname en dat is helemaal oké. Morgen zou je misschien weer andere dingen erbij schrijven.

Als je zonnestralen gevuld raken, lees je je angsten even terug. Je kiest er eentje uit en die ga je gedetailleerd beschrijven. Waar ben je bang voor? Hoe voelt het? Wanneer komt het in je op? Heb je er veel last van? Wat doet dat met je? Dus in een van je angsten duik je al schrijvend de diepte in. Neem geen enkel blad voor de mond. Je mag alles neerleggen op je papier. 


donderdag10 april


Techniek-itis

Onze tijd heeft last van techniek-itis. Het is eigenlijk heel raar, we denken dat we alles moeten vastleggen en overdragen in technieken en dat we jaren naar school moeten omdat dat de enige manier is om iets te leren. Maar leven doen we al eeuwen en eeuwen. En we zijn er nooit voor opgeleid. Ademen doen we vanaf onze geboorte en we kunnen het zonder diploma. In vroeger eeuwen maakte we al kunst, soms vinden we nog grottekeningen, of graven we iets prachtigs op. Maar die kunstenaars gingen niet naar de kunstacademie. Techniek-itis zit onze creativiteit in de weg, maar ook onze beoefening, onze bezieling en spiritualiteit. We vergeten soms dat het leven de opleiding zelf is. We vergeten dat de beste leerschool is: experimenteren, ontdekken, ervaren. Er is geen juiste techniek, er is geen diploma nodig, je hoeft niet op goedkeuring te wachten van een “deskundige”. Beoefenen is heel natuurlijk. Je zit. Je verstilt. Je volgt je aandacht. Bij sommige helpt het te ademen, bij anderen helpt het ruiken van een geur, bij anderen helpt beweging, of muziek, of kijken naar een landschap, of een omhelzing, of zingen, of heel diep denken. We zijn al Boeddha’s, we waren het alleen maar vergeten.

Ook in schrijven kun je gemakkelijk verzeild raken in techniek-itis. Ik ken honderden schrijfopdrachten en technieken. Maar uiteindelijk, laat ik bijna alles weer los. Ik schrijf gewoon tien minuten. Ik volg de dans van mijn pen en ik laat het schrijven wat mijn hart fluistert. Ik volg geen technieken of rijmschema’s, of column criteria. Het lijkt gelukkig nergens meer op. Hoe zou het leven zijn als je kunstenaar kon zijn zonder academie? Als je schrijver kon zijn omdat je een pen in je hand hebt? Als je zanger bent omdat je zingt? Als je danser bent omdat je bewogen bent door muziek en gevoel en het leven zelf? Hoe zou het zijn als we op onze meest natuurlijke manier mediteren en verstillen? En als we gewoon schrijven, wat er is in dit moment, en het alle ruimte geven op papier. Laat de “technieken” maar los. Autodidacten zijn vaak behoorlijk briljant. Het leven weet alles veel beter dan wij. Het leven in ons weet alles al. We hoeven er alleen maar mee te experimenteren, het te ontdekken, het te ervaren, het ruimte te geven. In alles wat je regelmatig ervaart, krijg je ervaring. Zo ontstaat meesterschap… op de manier van de wilde natuur. Jouw wilde natuur.

Schrijf nu tien minuten; Schrijf over iets dat je jezelf hebt aangeleerd. Wat is er in je leven per-ongeluk-t? Wat ging vanzelf? Wat kon je van nature? Waar ben je een meester in? Welke technieken heb je weer losgelaten? Hoe heb je je eigen manier gevonden? Tien minuten. 

 Vrijdag 11 april

“MA”

In het Japans bestaat het begrip “MA”. Het staat voor plaats, ruimte, leegte. ... Het is een interval, de ruimte die vorm accentueert, de stilte tussen twee muzieknoten.  “MA” is ook de negatieve ruimte. Wat er niet is, bepaalt soms de essentie van een voorwerp. De ruimte in een vaas, de ruimte tussen de spaken in een wiel, de lege ruimte die een stoel biedt, zodat je erop kunt zitten.

“Ma” biedt ook ruimte en tijd in periodes van ‘niet weten’. Deze tussen tijd, deze ruimte roept bij ons in het westen vaak weerstand op. We willen begrijpen, weten, beslissen, bepalen en deze tussentijd en het “niet weten” zo snel mogelijk wegwerken. MA betekent zowel ruimte als tijd. Het karakter Ma () bestaat uit twee delen, betekent deur of opening en kan vertaald worden als zon of maan. De twee karakters samen beschrijven het moment dat maanlicht door een gat of deuropening schijnt.

Misschien heeft de leegte, het niet weten, de ruimte, de tijd wel de grootste invloed op wat er gebeurt? Zo’n tussentijd vormt een overgang. Een moment waarop het licht kan binnenkomen. Stilte in de muziek, een zwijgen in een gesprek, het moment net nadat iets is gebeurd, of net ervoor. Het gevoel van tussen twee weeën in tijdens een bevalling, de rust tussen twee ademhalingen in. Misschien is die tussentijd, die pauze, die ruimte, wel dát wat het meest essentieel is. Het volkomen gedachteloos zijn, net voor je een inspiratie binnen voelt komen. Het slapen waarin alles verwerkt wordt en onbewuste beelden ruimte krijgen. Verveling die maakt dat je een nieuwe wending toestaat. De sprakeloosheid in een ontmoeting die belangrijk voor je is. De witregels die een gedicht veel dieper binnen laten komen.

De witregels

 

Die

 

Een gedicht

 

Veel dieper

 

Binnen laten

 

Komen

 

Beoefenen is het leren omgaan met deze tussentijd, deze ruimte, deze leegte. Er tijd in doorbrengen. Wennen daar te zijn en te ontspannen in tussentijd, in ruimte, in leegte, in het niet weten. Laat de zon maar komen. Als er ruimte is, vindt ze altijd een ingang.

Zet je pen op papier: Schrijf over stilte, leegte, tijd. Schrijf over tussentijden. Overgangsperiodes. Schrijf over “niet weten”. Schrijf over het ongemak, van geen idee hebben, geen richting, geen zekerheid. 10 minuten. 


Geen opmerkingen:

Een reactie posten