dinsdag 23 juni 2020

Denken en voelen



Er heerst een virus. Alle informatie erover hebben we nog niet. Hoe het zich gedraagt, waardoor het zich verspreidt en hoe het zich laat remmen, weten we nog niet precies. En ook al weten we nog niet alles, we volgen toch de weg van het hoofd en van het denken. Filosoof René Descartes (1595-1650) zei het ooit: “Ik denk dus ik ben”. En daar koersen we al heel lang op. En nu in deze virussituatie, wordt pijnlijk duidelijk hoe gebrekkig de weg van het hoofd is. Ten eerste weten we nog lang niet alles, dus beslissen we vanuit gebrekkig inzicht. Ten tweede zijn wij als mensen veel meer dan hoofd en denken alleen. We kiezen voor maximale controle zegt het hoofd, maar wat brengt zo’n weg teweeg? En hoe beïnvloed onze angst (ons gevoel) het denken in deze tijd?

Een heel simpel voorbeeld van dit koersen op het hoofd is het afsluiten van alle openbare toiletten sluiten. We zijn niet alleen ons denken, we zijn ook een lichaam, met functies van voedsel inname en afval uitscheiding. Als we moeten, dan moeten we. We kunnen onze biologie niet uitzetten door een besluit van ons hoofd.

We zijn een samenspel van hoofd, denken, lichaam, gevoel. We zijn veel groter en dieper dan alleen maar ons denken. Maar in deze crisis houden we geen rekening met ons gevoel en onze biologie. Onze biologie kunnen we ondersteunen, door gezond te leven en voldoende voedingstoffen, vitaminen, mineralen in te nemen. Onze biologie kunnen we ondersteunen door voldoende te bewegen en stress af te wisselen met ontspanning. Onze weerstand is beïnvloedbaar als we rekening houden met onze biologie. Maar daar hoor je niets over op het pad van het hoofd.

We zijn gevoel, we zijn sociaal, we hebben instincten en we hebben contact nodig. Maar daar is geen plek voor op het pad van het hoofd. Filosoof Martin Buber (1878-1965) zei “alle werkelijke leven is ontmoeting”. En dat werkelijke leven hebben we dicht gegooid, net als de openbare toiletten. We doen net of het meest belangrijke gewoon door een besluit uitgeschakeld kan worden.

Dus we houden elkaars handen niet meer vast. We dansen niet meer samen. We kussen elkaar niet. We leggen bij verdriet en afscheid geen hand op elkaars schouder. We houden afstand. En we worden bang voor elkaar en voor het leven en voor onszelf. Wat dit doet met onze gezondheid als mens en als samenleving, nemen we niet mee in de besluiten van het hoofd.

De denkers zeggen, wat je denkt bepaalt wat je voelt. Als je anders denkt, zul je je anders voelen. Maar het is precies andersom, wat je voelt bepaalt wat je denkt. Je gevoelens (juist ook je onbewuste gevoelens) kleuren je denken in. Je denkt dan dat je rationeel handelt, terwijl je koerst vanuit je angst.

Wat we niet bespreken in deze virustijd is onze angst voor ziek worden en onze angst voor de dood. Onze angst om mensen van wie we houden te verliezen. Onze angst om los te laten. Wat we niet bespreken is de pijn die we ervaren door het gebrek aan nabijheid en contact. Wat we niet kunnen accepteren is dat sommige mensen gewoon vatbaarder zijn voor het virus zonder dat ze er iets aan kunnen doen en hoe machteloos dat voelt. Dat anderen kwetsbaarder zijn omdat ze al jarenlang hun gezondheid ernstig verwaarloosd hebben en geen rekening hielden met de behoeften van hun biologie. Dat weer anderen een harde dreun krijgen omdat ze oud zijn en daardoor breekbaar. Dat sommigen zo oud en kwetsbaar zijn dat een virus de laatste zet geeft, welk virus dan ook. We erkennen niet hoe bang we zijn, en hoe irrationeel we kunnen worden als we ons niet bewust zijn van die angst. We praten niet over de kostbaarheid van menselijk contact, dat nabijheid en aanraking een levensbehoefte is net als water en voedsel en lucht.

We geven het gevoel steeds maar weer dezelfde rol in ons levensverhaal, de rol van de Assepoester. In werkelijkheid is het gevoel de prinses, maar we behandelen haar als het sloofje. Ze moet wel alles doen, maar krijgt geen erkenning, en naar haar behoeften wordt niet gevraagd. Ze is het Koninklijke en het meest hoogstaande, maar ze zit gevangen in een positie van minderwaardigheid.

Misschien is dit wel de tijd voor de erkenning van het belang van ons gevoel. Misschien moet het zo vastlopen dat we Descartes “ik denk dus ik besta”, nu eindelijk omruilen voor Buber’s “alle werkelijke leven is ontmoeting”.


Misschien moeten we onze biologie, onze lichamelijkheid en ons gevoel meenemen in het bepalen van onze koers. En niet alleen in deze crisis, maar altijd en overal.

Want er is iets groters en diepers in het spel dan je aan de oppervlakte van het denken kunt aflezen. Laten we onze hoofden weer verbinden met ons lichaam. Ons gevoel met ons denken. Onze intuïtie met onze ratio. Onze instincten met onze wilskracht. Laten we weer één geheel worden. In onszelf en met elkaar. Dit virus confronteert ons met waar “de verbinding” verbroken is. Laten we de verbinding herstellen.

Assepoester, wil je met me trouwen?


Saskia de Bruin

vrijdag 19 juni 2020

Go-Fit (en voel je weer) 19 - maatregelen




Belangrijke maatregelen voor onze gezondheid
GO-FIT (en voel je weer) 19





Emeritus hoogleraar experimentele immunologie Pierre Capel raadt ons aan:
  • Verlaag je stress door: Bewegen, Yoga, Meditatie en Gezonde gevarieerde voeding


Klinisch ethicus Erwin Kompanje raadt ons aan:
  • Zorg voor voldoende nabijheid en contact, tederheid, aanraking


Bio-Farmaceutische Wetenschapper Willen Engel raadt ons aan:
  • Voor je weerstand slik wat extra voedingssupplementen: Vitamine C, Vitamine D en Zink. Kom voldoende buiten. En DANS.


De Levenskunst studio raadt je aan:
  • Groet mensen die je tegen komt en maak oogcontact.
  • Geef elkaar ruimte, letterlijk en figuurlijk.
  • Knipoog en flirt, met een hart vol vlinders ziet alles er beter uit, jij ook.
  • Huppel af en toe een stukje.
  • Vermijd plekken waar je mondkapjes moet dragen want ademhaling is van levensbelang.
  • Koop lokaal, wat je lokaal kunt kopen.
  • Eet dingen die je grootouders zouden herkennen als eten. Dus niks kant- en-klaar en zakjes en pakjes. Gewoon natuurlijk gegroeid voedsel.
  • Heb vertrouwen in het wonder der natuur dat jij bent: de mensheid bestaat al honderdduizenden jaren.
  • Heb zoveel mogelijk lief: je naasten, de natuur, het leven, jezelf, GOD, de liefde, alles wat je dierbaar is.
  • Doe wat mogelijk is en maak het plezierig als dat kan.
  • Wees dankbaar voor al het goede: dankbaarheid verhoogt je geluk en geluk verbetert je gezondheid.
  • Zorg voor voldoende lachen. Lach desnoods om niks. Kinderen kunnen je daarbij helpen.
  • Zoek de natuur op. De natuur is een moeder waar je altijd welkom bent.
  • Loop door je buurt alsof je toerist bent, en er gaat een wereld voor je open.
  • Lees boeken, luister naar muziek, zing, teken, schrijf, zoek naar expressie. Wees creatief. 
  • Luister naar elkaar met een open blik en met al je aandacht: iedereen wil graag gezien en gehoord worden.
  • In geval van nood herhaal af en toe deze zin:


ALLES IS ALTIJD AAN HET GOED KOMEN

AAN HET EINDE KOMT ALLES GOED
ALS HET NOG NIET GOED IS
DAN IS HET NOG NIET HET EINDE

 
www.saskiadebruin.nl 

zondag 14 juni 2020

Angst doet pijn





Vroeger ben ik enorm gepest. De hele klas deed net of ik besmettelijk was. Niemand mocht dichtbij me komen, niemand mocht me aanraken, alles wat ik aangeraakt had, was besmettelijk. Dat was de pest afspraak in de klas. Ik was 10, 11, 12.

Mijn ouders waren gescheiden en we verhuisde vanuit Den Haag naar Wognum in Noord-Holland. De scheiding zette mijn leven op zijn kop. De ouders leiden het leven een andere richting in, de kinderen lijden daardoor. De wereld verandert buiten je wil om en je hebt je maar aan te passen. Jouw behoeften en angsten zijn even niet in beeld. Als je je braaf aanpast denkt iedereen dat het goed met je gaat.

Deze week kwam ik bij de apotheek om een medicijn op te halen. Ik moest me desinfecteren, mocht nog net naar binnen, anderhalve meter afstand terwijl er een plexiglas wand hangt. De assistente pakt mijn recept niet meer aan, ze deinst anderhalve meter naar achter als ik te dicht bij de perspex wand kom. Buiten staan bejaarden die slecht ter been zijn, zonder stoeltje te wachten tot ze aan de beurt zijn. Gaan we dat in de winter ook zo doen? En in de regen?

Ik voel me weer net als vroeger, overgeleverd aan ouders (de regering) die maar bepalen, zonder te beseffen dat nabijheid, gehoord en gezien worden van levensbelang zijn. De angst die dit teweeg brengt moet je maar in quarantaine uitzitten. Zelfs klinisch ethici snappen dit beleid niet meer.

Mijn oude wonden zijn weer rauw en beurs. Het virus lijkt de boosdoener. De wereld staat op zijn kop, naar “ons aller meningen en behoeften” wordt niet gevraagd. We leven in het “nieuwe abnormaal”. En een wet wil dat normaal gaan maken. De oude schrik slaat me weer om het hart.

Ik ben een wandelende besmettingsbron. Niemand mag me aanraken. Knuffelen is strafbaar. Nabijheid is gevaarlijk en verboden. Als ik niet meedoe ben ik onverantwoordelijk. De regering bepaalt en ik heb maar te volgen. Mijn bedrijf krimpt ineen, want mijn werk gaat over contact en nabijheid en dat mag pas weer als er een vaccin is. Een vaccin dat ik misschien helemaal niet wil.

Niet het virus is de boosdoener. Onze angst is de boosdoener. Angst verzwakt onze afweer misschien wel meer, dan de maatregelen ons helpen. Angst vernauwt onze visie. Angst beperkt ons inzicht en ons gezonde verstand. Angst maakt ons bang voor elkaar. Angst doet ons denken in complotten. Angst maakt dat we elkaar pijn doen en elkaar tekort doen. Angst rijt oude angst wonden open, bewust of onbewust.

Angst is de boosdoener. En we hebben een liefdes vaccin nodig dat ons helpt te genezen van deze angst.



People will do anything, no matter how absurd, to avoid facing their own souls.
Carl Jung