Beoefenen heeft een vlinder effect
Het vlindereffect is een idee dat bekend is vanuit de
chaostheorie. Een kleine verandering kan veel grotere veranderingen tot gevolg
hebben; een klein incident kan een grote impact hebben op de toekomst.
Schrijver Adriaan van Dis zei ooit: “Je hoeft maar één graad van koers te
veranderen om in een andere haven aan te komen”. Die zin draag ik met me
mee.
Kleine dingen, zachte dingen, onzichtbare dingen,
nauwelijks voelbare dingen, rimpelingen, fluisteringen doen er toe. Even zitten
en niets doen, een paar bladzijden schrijven… ze kunnen enorme veranderingen
teweeg brengen. Beoefenen is zo’n zachte, kleine, vlinderdaad.
Mijn favoriete schrijfster SARK noemt dit micro-movements.
Kleine bewegingen in het leven, die grote gevolgen hebben. Wanneer je behoefte
hebt aan verandering, kijk dan of je een zo klein mogelijk stapje kunt zetten.
Hoe kleiner de stap, hoe kleiner de weerstand. Hoe groter de kans dat je de
stap zet. Hoe ver-strekkender de gevolgen kunnen zijn.
Zet je
pen op papier: Schrijf vandaag over iets kleins dat er toe
doet. Schrijf over een kleine stap, die grote gevolgen had. Schrijf over een
grote verandering en hoe die heel klein begon. Een mensenleven begint met een
glinstering in de ogen van twee mensen. Schrijf over iets kleins… dat groot is
in je hart of iets dat groeide, of iets dat alles veranderde. 10 minuten.
De hemel
Geloof jij in een hemel
Wat zou er zijn na de dood
Is er niets, of iets, hoe zou het zijn
Geloof jij in een hemel
Is er een omvattend iets, dat ons allemaal in ons leven
draagt
Of geloof je dat de natuur al wonder genoeg is
Geloof jij in een hemel
Wat zou er zijn na de dood
Schrijf een brief aan de hemel
Ook aan iets dat volgens jou niet bestaat, kun je een brief
schrijven. Want er is een aardse hemel, die vaak zo mooi blauw of gewolkt is.
Schrijf dus een brief aan jouw hemel, een aardse, of een universele of een
wonderbaarlijke. Je kunt ook een wens sturen, een vraag of een lieve groet. 10
minuten.
Gevoelsexpressie
Angst
Teken midden op je papier een kleine
cirkel en schrijf daarin ANGST. Dan daarom heen teken je lijnen als stralen van
de zon. Op elke lijn schrijf je iets waar je angst over voelt. Dat kunnen
kleine en grote angsten zijn. Een spin, turbulentie in een vliegtuig, de dood,
ziek zijn, iemand verliezen, verdwalen… alle dingen die angst oproepen die je
nu te binnen schieten. Vergeet niet, elk schrijven is een moment opname en dat
is helemaal oké. Morgen zou je misschien weer andere dingen erbij schrijven.
Als je zonnestralen gevuld raken, lees
je je angsten even terug. Je kiest er eentje uit en die ga je gedetailleerd
beschrijven. Waar ben je bang voor? Hoe voelt het? Wanneer komt het in je op? Heb
je er veel last van? Wat doet dat met je? Dus in een van je angsten duik je al schrijvend
de diepte in. Neem geen enkel blad voor de mond. Je mag alles neerleggen op je
papier.
donderdag10 april
Techniek-itis
Onze tijd heeft last van techniek-itis. Het is eigenlijk
heel raar, we denken dat we alles moeten vastleggen en overdragen in technieken
en dat we jaren naar school moeten omdat dat de enige manier is om iets te
leren. Maar leven doen we al eeuwen en eeuwen. En we zijn er nooit voor
opgeleid. Ademen doen we vanaf onze geboorte en we kunnen het zonder diploma.
In vroeger eeuwen maakte we al kunst, soms vinden we nog grottekeningen, of
graven we iets prachtigs op. Maar die kunstenaars gingen niet naar de
kunstacademie. Techniek-itis zit onze creativiteit in de weg, maar ook onze
beoefening, onze bezieling en spiritualiteit. We vergeten soms dat het leven de
opleiding zelf is. We vergeten dat de beste leerschool is: experimenteren,
ontdekken, ervaren. Er is geen juiste techniek, er is geen diploma nodig, je
hoeft niet op goedkeuring te wachten van een “deskundige”. Beoefenen is heel
natuurlijk. Je zit. Je verstilt. Je volgt je aandacht. Bij sommige helpt het te
ademen, bij anderen helpt het ruiken van een geur, bij anderen helpt beweging,
of muziek, of kijken naar een landschap, of een omhelzing, of zingen, of heel
diep denken. We zijn al Boeddha’s, we waren het alleen maar vergeten.
Ook in schrijven kun je gemakkelijk verzeild raken in
techniek-itis. Ik ken honderden schrijfopdrachten en technieken. Maar
uiteindelijk, laat ik bijna alles weer los. Ik schrijf gewoon tien minuten. Ik
volg de dans van mijn pen en ik laat het schrijven wat mijn hart fluistert. Ik
volg geen technieken of rijmschema’s, of column criteria. Het lijkt gelukkig
nergens meer op. Hoe zou het leven zijn als je kunstenaar kon zijn zonder
academie? Als je schrijver kon zijn omdat je een pen in je hand hebt? Als je zanger
bent omdat je zingt? Als je danser bent omdat je bewogen bent door muziek en
gevoel en het leven zelf? Hoe zou het zijn als we op onze meest natuurlijke
manier mediteren en verstillen? En als we gewoon schrijven, wat er is in dit
moment, en het alle ruimte geven op papier. Laat de “technieken” maar los.
Autodidacten zijn vaak behoorlijk briljant. Het leven weet alles veel beter dan
wij. Het leven in ons weet alles al. We hoeven er alleen maar mee te
experimenteren, het te ontdekken, het te ervaren, het ruimte te geven. In alles
wat je regelmatig ervaart, krijg je ervaring. Zo ontstaat meesterschap… op de
manier van de wilde natuur. Jouw wilde natuur.
Schrijf
nu tien minuten; Schrijf over iets dat je jezelf hebt
aangeleerd. Wat is er in je leven per-ongeluk-t? Wat ging vanzelf? Wat kon je
van nature? Waar ben je een meester in? Welke technieken heb je weer
losgelaten? Hoe heb je je eigen manier gevonden? Tien minuten.
Vrijdag 11 april
“MA”
In het Japans bestaat het begrip “MA”. Het staat voor
plaats, ruimte, leegte. ... Het is een interval, de ruimte die vorm
accentueert, de stilte tussen twee muzieknoten.
“MA” is ook de negatieve ruimte. Wat er niet is, bepaalt soms de
essentie van een voorwerp. De ruimte in een vaas, de ruimte tussen de spaken in
een wiel, de lege ruimte die een stoel biedt, zodat je erop kunt zitten.
“Ma” biedt ook ruimte en tijd in periodes van ‘niet weten’.
Deze tussen tijd, deze ruimte roept bij ons in het westen vaak weerstand op. We
willen begrijpen, weten, beslissen, bepalen en deze tussentijd en het “niet
weten” zo snel mogelijk wegwerken. MA betekent zowel ruimte als tijd. Het
karakter Ma (間) bestaat uit twee delen, 門
betekent deur of opening en 月 kan
vertaald worden als zon of maan. De twee karakters samen beschrijven het moment
dat maanlicht door een gat of deuropening schijnt.
Misschien heeft de leegte, het niet weten, de ruimte, de
tijd wel de grootste invloed op wat er gebeurt? Zo’n tussentijd vormt een
overgang. Een moment waarop het licht kan binnenkomen. Stilte in de muziek, een
zwijgen in een gesprek, het moment net nadat iets is gebeurd, of net ervoor.
Het gevoel van tussen twee weeën in tijdens een bevalling, de rust tussen twee
ademhalingen in. Misschien is die tussentijd, die pauze, die ruimte, wel dát
wat het meest essentieel is. Het volkomen gedachteloos zijn, net voor je een
inspiratie binnen voelt komen. Het slapen waarin alles verwerkt wordt en
onbewuste beelden ruimte krijgen. Verveling die maakt dat je een nieuwe wending
toestaat. De sprakeloosheid in een ontmoeting die belangrijk voor je is. De
witregels die een gedicht veel dieper binnen laten komen.
De witregels
Die
Een gedicht
Veel dieper
Binnen laten
Komen
Beoefenen is het leren omgaan met deze tussentijd, deze
ruimte, deze leegte. Er tijd in doorbrengen. Wennen daar te zijn en te
ontspannen in tussentijd, in ruimte, in leegte, in het niet weten. Laat de zon
maar komen. Als er ruimte is, vindt ze altijd een ingang.
Zet je
pen op papier: Schrijf over stilte, leegte, tijd. Schrijf over
tussentijden. Overgangsperiodes. Schrijf over “niet weten”. Schrijf over het
ongemak, van geen idee hebben, geen richting, geen zekerheid. 10 minuten.
