Week 9 - 2025 - zen & pen

 

 

Hier gaan we maandag verder...

Week 8 - 2025 - zen & pen

 

Leun maar achterover, doe maar minder

Bij beoefening kom je regelmatig in de verleiding om je best te doen. Nog langer mediteren, nog meer schrijven, beter schrijven. Maar je best doen werkt hier niet. Je best doen zit je beoefening in de weg. Het heeft iets van spanning, van streven. Je best doen komt uit een bron van “niet goed genoegheid”. Geen enkele bloem doet haar best om te bloeien. Ze laat de natuur gewoon haar gang gaan. Geen enkele vogel doet zijn best om te vliegen. Hij laat zijn oorspronkelijkheid gewoon zweven.

Een bloem, bloemt. Een vogel vogelt. Als ik minder mijn best doe en mijn ware natuur haar gang laat gaan wordt ik een werkwoord. Dan ben ik aan het “sas-sen”. Dan zijn wij mensen aan het mensen. Zoals een bloem bloemt, en een vogel vogelt. Steeds wanneer je merkt dat je teveel je best doet, dat je weer moet, meer, beter, anders, vaker, mooier of wat dan ook…. Leun dan achterover en doe maar minder. Steeds wanneer je een soort van moeten voelt, als je innerlijke criticus je zogenaamd weer een verbeterplan voor je heeft…. Leun maar achterover, doe maar minder. Ik schreef dit op een paar briefjes, en die hing ik in mijn huis. Waar ik mediteer, waar ik schrijf, waar ik werk. Leun maar achterover, doe maar minder. Geef dat wat je ten diepste bent, gewoon de ruimte, haal maar adem. Leun maar achterover, doe maar minder.

Zet je pen op papier: Schrijf vanuit deze open zin: als ik minder mijn best zou doen dan…… Steeds als je stokt, begin je weer met deze zin. 10 minuten.

 Ontwikkeling

Ontwikkeling is een verkeerd gebruikt woord. We gebruiken het woord voor onze obsessie. Alles moet verbeteren, veranderen, uit de grond gestampt worden, zich uitbreiden, we moeten verder, we moeten voorwaarts, alles moet anders. Ons huis moet verbouwd, alles moet nieuw, het moet beter, een nieuw plan, nieuwe aanpak, we moeten gezonder, efficiënter, moderner. Het is een soort gezamenlijke draaikolk geworden waarin we helemaal meegezogen kunnen raken. We zijn gemarineerd in deze voortgangsobsessie.

Maar ontwikkeling betekent iets heel anders. Ontwikkeling, is een ont-wikkelen, het is een ont-hullen, een ont-doen, een ont-moeten. Ontwikkelen gaat vooral over het gaan naar een essentie van jezelf. Het gaat over je `zelf`, jezelf laten zijn en zien wat er dan tevoorschijn komt. Zoals een bloem zich ontvouwt, en al haar schoonheid ont-hult. Ze hoeft niet te verbeteren, alleen maar te ont-luiken. Oorspronkelijk betekent ontwikkelen, uit de wikkel of uit het omhulsel komen. Dat is zoals zaad zich uit haar vliesje beweegt, en zich uitvouwt en zichzelf haar groeiende gang laat gaan.

Beoefening (zoals mediteren en schrijven) is een antidote tegen deze ontwikkelvergissing. We zitten, we schrijven en ont-dekken wat er werkelijk toe doet. We ont-snappen uit de maalstroom van alle verbeterplannen. We ont-doen ons van alles dat niet overeenstemt met wie we werkelijk zijn. We leunen achterover, we laten de boel de boel, we gaan naar binnen, we voelen, we merken op. We ontdekken dat het leven al wonder genoeg is. Dat wij al bestaan, met alles erop en eraan. We zijn ont-roert omdat we ervaren dat het leven zich vanzelf ontwikkelt. En vaak veel beter wanneer we ontspannen en opmerkzaam zijn en we onze verbeterplannen overboord gooien. Dan krijgt onze oorspronkelijkheid en onze ongecultiveerde wilde waarheid de ruimte, zoals dat hoort in de natuur.

 

Zet je pen op papier: Kies één van de volgende schrijfzetjes:

·         Als ik wild zou leven zou ik….

·         Als ik mijn goddelijke gang zou gaan dan…

·         Als ik zou stoppen met voorwaarts te moeten gaan, en te streven….

·         In een veilige haven zou ik onthullen dat…

·         Wat niemand weet….

·         Schrijf 10 minuten. 

Gevoelsexpressie

Een levenslijn

Telen dwars over je papier, een rechte lijn. Als een levenslijn. Zet links de leeftijd 0 en helemaal rechts, de leeftijd die je NU hebt. Teken nog een punt in het midden. En geef ook nog het midden van die twee.

0-------------------15--------------------------30---------------------------45-----------------------------60

Ongeveer zo. Dan pak je een potlood en teken je een golvende lijn van hoe je je leven ervaren hebt. Dat doe je niet vanuit je hoofd, vanuit het denken. Het hoeft niet precies te kloppen. Je tekent gevoelsmatig een golf lijn met pieken en dalen, gestaag omhoog, naar beneden of op en neer of juist vrij vlak. Hoe het nu op dit moment voelt, wanneer je terug voelt.

Als je die lijn hebt getekend, pak je je pen en schrijf je over één van de pieken of dalen. Wat gebeurde daar? Wat maakt het een piek of een dal? Gevoelsmatig & beschrijvend.

Een ander moment, zou je de lijn misschien anders laten golven en over iets anders schrijven. Dus als je deze oefening nogmaals wilt doen, gebruik dan niet de tekening van vandaag, maar maak in dat moment een nieuwe. Elk moment ervaar je het levensverhaal dat je hebt geleefd anders. Je voelt anders terug. En elk moment kun je er over schrijven vanuit je waarachtige gevoel en hoe dat NU is. 

Eerste gedachten

Ooit volgde ik een cursus improvisatie toneel. Daarin was de belangrijkste oefening, onmiddellijk JA zeggen tegen je invallen (en ook tegen de invallen van je medespelers). Ik dacht dat ik dat best kon. Ik vond mezelf best wel een “ja” persoon. Maar dat was niet zo. Ik kreeg een inval en gooide het voor ik het in de improvisatie opperde, al in mijn innerlijke prullenbak. En dan stond ik een beetje bevroren in de toneel scene. Het leek of ik geen goede ideeën kreeg over hoe een scene verder te spelen. Maar wat er in werkelijkheid gebeurde was dat ik geweldig veel invallen had, maar innerlijk gooide ik ze weg, nog voor ik ze had uitgeprobeerd. Dit kun je ook ontdekken wanneer je met een groep gaat brainstormen. Sommige groepsleden opperen het ene na het andere idee. Andere groepsleden zeggen: kan niet, dat is heel gek, moeten we niet willen, ongepast, onuitvoerbaar, nee. De creatieve stroom wordt teniet gedaan, door een directe veroordeling van wat er opborrelt. De kracht van de creativiteit wordt geremd door de kracht van de criticus.

Bij schrijfbeoefening is dit een prachtige kans. Leren JA zeggen, tegen alles dat in je opborrelt. Je schrijft… en ineens denk je …ik ga ten onder, of… ik wil weglopen. Of Seks …. Of ineens komt er een of andere rauwe gedachte in je op. Je schrijft en je maakt een associatieve sprong naar iets waar je van schrikt. Dat zijn “eerste gedachten”. Bij onze schrijfbeoefening is het de kunst, die eerste gedachten op te merken en direct ruimte te geven op je papier. Schrijf ze op, ook als ze rauw, gek, verontrustend, schaamtevol, onbekend of wild lijken. Zeg JA tegen je eerste gedachten. Dat is je oorspronkelijke geest die zich laat kennen, dat is wat opkomt in dit moment. Dat is het leven, het sap, de stroom van energie. Daar is iets dat gekend wil worden. In meditatie werkt dit precies zo. Het is de kunst om dat wat zich ontvouwt in het moment, op te merken en zonder oordelen bestaansrecht te geven.

Er is continue een stroom van echtheid, impulsen, eerste gedachten, sensaties, wilde natuur, jouw waarheid. Gooi die niet weg. Keur niet af, duw niet weg. Het is de kunst tegen alles JA te zeggen, het te verwelkomen, toe te staan, op te schrijven. Zo kom je dichtbij je eigen waarachtigheid. Want ook al gooi je je eerste gedachten weg, dat wil niet zeggen dat die wilde waarheid er dan niet meer is, ze blijft alleen ongekend, ongezien, onbeschreven. Met alle gevolgen van dien. Beoefenen gaat over het verwelkomen en vertrouwen van dat wat zich in ieder moment aandient…. En te ontdekken wat er dan gebeurt. Te springen en je vleugels te vertrouwen.

Zet je pen op papier: Schrijf over een stap die je zette, een sprong die je waagde, een weg die je insloeg, een moment dat je JA zei. Of een moment waarop je NEE zei terwijl je JA had moeten zeggen…. 10 minuten.

  

Misschien…

Misschien snap ik nog helemaal niets van beoefenen. Misschien is dat juist de kunst, om het te blijven onderzoeken en het nooit helemaal te weten. Misschien gaat het erom te leren leven met die open onderzoekende houding, zonder dat je weet waar het heen gaat. Misschien is dat ook de grote uitdaging van de tijd, niet te weten hoe het verder zal gaan en in dat niet weten een plek te vinden om stil te staan bij wat zich voordoet. Misschien verlangen we te veel naar begrijpen, naar een goede afloop, naar het einde van het verhaal. Misschien is het de kunst te midden van alles, de stilte te vinden en vriendschap te sluiten met het niet te weten. Misschien zijn we hier helemaal niet om iets te leren, enkel om alles op te merken en te ervaren. Misschien is het leven veel eenvoudiger dan we altijd dachten en zijn wij het zelf die het zo ingewikkeld maken. Misschien schrijf ik deze woorden voornamelijk aan mezelf en misschien zijn ze precies wat jij nu nodig hebt om te horen. Misschien is opmerkzaamheid iets dat we niet hoeven aan te leren, alleen maar terug te leren. Konden we het als kind al, maar zitten we zo vol verhalen, dat we vergaten hoe eenvoudig het was. Misschien is dat wat het leven is, een grote vraag, een mogelijkheid, een groot misschien. Misschien mag ik er mee doen wat ik wil, mag ik schrijven wat ik wil, mag ik zoeken en zijn en opmerken op mijn eigen manier, net als jij trouwens. Misschien is dat het gewoon…. Iedere gedachten beginnen met misschien….. iedere mening beginnen met misschien. Het zeker weten gewoon helemaal los laten. Vergeten in de taal. Misschien zou er dan iets nieuws kunnen gebeuren. En hoeven we alleen maar benieuwd te zijn om het te láten gebeuren. Misschien ontvouwt het leven zich aan ons:  micro moment voor micro moment, kan het zich uitrollen zodra we opletten. Om ons heen, in onszelf, allemaal tegelijk. Misschien moesten we maar gaan schrijven en ontdekken wat zich in dit moment ontvouwt.

Zet je pen op papier: Begin met misschien…. Je kunt alle associaties de ruimte geven. Het hoeft geen logisch geheel te worden, het hoeft nergens heen. Als je stokt, begin je weer met misschien …. Schrijf het eerste dat in je opkomt. Volg je impulsen. Je kunt dit niet fout doen. Vul gewoon je papier, vang flarden of vind een verhaal. Ren met je vlindernetje door je binnenwereld en vang op wat fladdert. Misschien ontdek je iets over jezelf, over dit moment of misschien gebeurt er iets heel anders. Misschien….. 10 minuten.